วัดท้าวโคตร เป็นวัดโบราณ สร้างขึ้นในสมัยใดไม่ปรากฏแน่ชัดแต่ชาวเมืองเชื่อกันว่าพระเจ้าศรีธรรมาโศกราชองค์แรก ที่ชาวเมืองเรียกว่า "ท้าวโคตร" เป็นผู้สร้างวัดแห่งนี้ และเจริญรุ่งเรืองสืบมาถึงพุทธศักราช ๒๔๕๒ ได้มีการรวบรวมวัดโบราณขนาดเล็ก คือวัดประตูทอง วัดธาราวดี วัดไฟไหม้ วัดวา และวัดศพเดิมผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของวัดท้าวโคตรด้วย
อุโบสถวัดท้าวโคตร(หลังเก่า) เป็นอาคารทรงไทยขนาด ๕ ห้อง หันหน้าไปทางทิศตะวันออกมีงานปูอิฐอยู่บริเวณส่วนหน้าของอาคารภายในกำแพง โดยมีผนังกำแพงเป็นผนังเดียวกันกับผนังของอุโบสถ เสาร่วมในอุโบสถเป็นไม้แก่น เสาร่วมนอกเป็นเสาปูนติดอยู่กับส่วนผนังอาคาร โดยผนังปูนมีความสูงประมาณ ๒ เมตร ถัดขึ้นไปเป็นช่องลมทำด้วยบานไม้เกล็ดสูงขึ้นไปจนถึงเชิงชาย เครื่องบนเป็นเครื่องไม้ ไม่ประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผา หน้าบันไม่มีการตกแต่งลวดลาย ด้านในของเสาร่วมทั้ง ๒ แถวประดับด้วยแผงไม้คอสองเขียนภาพจิตรกรรมสีฝุ่นเรื่องพุทธประวัติและทศชาดก
ภายในอุโบสถประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยขนาดใหญ่ ลงรักปิดทองทาจีวรสีชาด มีประตูเข้าทางด้านหน้าทำเป็นประดูซุ้มโค้ง ๒ ประตูและมีประตูเข้าด้านข้าง ๑ ประตูทางด้านทิศเหนือใกล้องค์พระประธาน รอบอุโบสถมีใบเสมาขนาดใหญ่สลักลวดลายดอกไม้และพรรณพฤกษา ขนาดสูงราว ๑๔๐ เซนติเมตรตั้งอยู่
ชึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน วันที่ ๒๑ สิงหาคม ๒๕๒๒
แผนที่วัดท้าวโคตร
อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช
นครศรีธรรมราช
